24/01/2025
Utrzymanie czystości wody w instalacji centralnego ogrzewania (CO) jest kluczowe dla jej prawidłowego i długotrwałego działania. Wielu użytkowników systemów grzewczych, pomimo początkowego płukania instalacji i stosowania filtrów, zauważa, że po pewnym czasie woda staje się brudna. Ten problem, choć często bagatelizowany, może prowadzić do poważnych konsekwencji, obniżając efektywność i zwiększając ryzyko awarii. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku i podpowiemy, gdzie zamontować filtr w instalacji CO, aby skutecznie chronić system grzewczy.

Problem zanieczyszczeń w instalacjach CO
Nawet w nowoczesnych, szczelnych instalacjach grzewczych woda kotłowa z czasem ulega zabrudzeniu. Przyczyną tego są drobne cząsteczki, które powstają w wyniku korozji i procesów utleniania metalowych elementów instalacji. Głównym winowajcą jest magnetyt (tlenek żelaza), którego mikroskopijne cząsteczki tworzą ciemny, mulisty osad. Osad ten osadza się na elementach pomp obiegowych, zaworach, grzejnikach i w kotle, stopniowo pogarszając ich działanie.
Konsekwencje zanieczyszczeń w instalacji CO są wielorakie:
- Spadek wydajności pomp i zaworów: Osad utrudnia ruch elementów mechanicznych, prowadząc do ich zatarcia i uszkodzenia.
- Obniżenie sprawności grzejników i kotła: Warstwa osadu działa jak izolator, zmniejszając efektywność wymiany ciepła.
- Zmniejszenie przekroju rur: Nagromadzony osad może zwężać światło rur, utrudniając przepływ wody i zwiększając opory hydrauliczne.
- Wzrost awaryjności: Wszystkie powyższe czynniki sumują się, zwiększając ryzyko awarii i kosztownych napraw.
- Wyższe koszty eksploatacji: Mniejsza sprawność systemu grzewczego oznacza większe zużycie energii i wyższe rachunki za ogrzewanie.
Problem ten dotyczy nie tylko instalacji grzewczych, ale również chłodniczych, gdzie podobne zjawiska mogą prowadzić do analogicznych problemów.
Filtr siatkowy – czy wystarczy?
Standardowe filtry siatkowe, choć stosowane powszechnie, często okazują się niewystarczające w walce z drobnymi cząsteczkami magnetytu. Ich zdolność filtracyjna, zazwyczaj na poziomie 50-100 µm, jest zbyt mała, aby wychwycić cząsteczki o wielkości około 10 µm. Co więcej, magnetyt wykazuje właściwości magnetyczne, co sprawia, że szczególnie chętnie osiada w miejscach występowania pól magnetycznych, takich jak pompy obiegowe i zawory elektromagnetyczne. To właśnie te elementy są szczególnie narażone na uszkodzenia spowodowane zanieczyszczeniami.
Filtr strumieniowy – nowa generacja filtracji
Rozwiązaniem problemu drobnych zanieczyszczeń w instalacjach CO są filtry strumieniowe. Działają one na zasadzie zawirowywania strumienia wody, co pozwala na skuteczne oddzielanie cząstek o wielkości już od 5 µm. Filtr strumieniowy nie posiada wymiennych wkładów filtracyjnych, a jego obsługa ogranicza się do okresowego usunięcia zebranych zanieczyszczeń poprzez zawór spustowy.
Jak działa filtr strumieniowy?
Zanieczyszczona woda wpływa do filtra i uderza w ściankę, co powoduje rozbicie większych cząstek. Następnie woda wprowadzana jest w ruch turbulentny, a następnie wirowy w specjalnie ukształtowanym korpusie. Siła odśrodkowa wypycha cięższe od wody cząsteczki zanieczyszczeń na zewnątrz strumienia, gdzie opadają na dno filtra. Oczyszczona woda wypływa z górnej części filtra.
Filtr strumieniowy z separatorem powietrza
Jeszcze skuteczniejszym rozwiązaniem jest filtr strumieniowy z separatorem powietrza. Oprócz filtracji zanieczyszczeń stałych, urządzenie to usuwa również powietrze z instalacji. Woda, po przejściu przez część filtrującą zanieczyszczenia stałe, kierowana jest do separatora powietrza. Ruch wirowy w separatorze oddziela pęcherzyki powietrza, które gromadzą się w górnej części i są usuwane przez automatyczny odpowietrznik. Pozbawiona powietrza i zanieczyszczeń woda wraca do instalacji.
Gdzie zamontować filtr strumieniowy?
Zasadniczo filtr strumieniowy montuje się na powrocie do kotła, czyli na rurze, którą woda wraca z instalacji do kotła. W przypadku filtra strumieniowego z separatorem powietrza, zaleca się montaż na zasilaniu, czyli na rurze, którą ciepła woda wypływa z kotła do instalacji. Montaż na zasilaniu, gdzie temperatura wody jest wyższa, sprzyja efektywniejszemu oddzielaniu powietrza.

Zalety filtrów strumieniowych
- Wysoka skuteczność filtracji: Usuwają zanieczyszczenia stałe już od 5 µm.
- Brak elementów wymiennych: Prosta i tania eksploatacja.
- Łatwa obsługa: Okresowe usuwanie zanieczyszczeń poprzez zawór spustowy.
- Mały spadek ciśnienia: Nie powodują znaczących oporów przepływu.
- Wszechstronność zastosowania: Mogą być stosowane w instalacjach grzewczych, chłodniczych i cyrkulacji ciepłej wody użytkowej.
Filtr magnetyczny – ochrona przed magnetytem
Filtr magnetyczny to kolejne skuteczne narzędzie w walce z zanieczyszczeniami w instalacjach CO, szczególnie z magnetytem. Urządzenie to łączy w sobie filtr siatkowy z magnesem. Filtr siatkowy zatrzymuje większe zanieczyszczenia stałe, natomiast magnes wychwytuje cząsteczki ferromagnetyczne, w tym magnetyt.
Jak działa filtr magnetyczny?
Woda przepływa przez filtr, gdzie najpierw większe zanieczyszczenia mechaniczne są zatrzymywane przez siatkę filtracyjną. Następnie woda przepływa przez obszar działania silnego magnesu, który przyciąga i zatrzymuje cząsteczki magnetytu i inne zanieczyszczenia ferromagnetyczne. Zebrane zanieczyszczenia można usunąć poprzez wypłukanie lub wyjęcie wkładu magnetycznego.
Gdzie zamontować filtr magnetyczny?
Filtry magnetyczne stosuje się głównie w celu ochrony pomp obiegowych i wymienników ciepła, które są szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia. Montuje się je zazwyczaj przed pompą obiegową, na rurze powrotnej z instalacji do kotła. W ten sposób filtr chroni pompę przed zanieczyszczeniami, które mogłyby uszkodzić jej elementy mechaniczne.
Kiedy stosować filtr magnetyczny?
Filtr magnetyczny jest szczególnie zalecany w przypadku modernizacji instalacji grzewczych, gdzie w starych instalacjach nagromadziło się dużo osadów i rdzy. Jest również rekomendowany w nowym budownictwie, jako profilaktyczne zabezpieczenie systemu grzewczego przed zanieczyszczeniami, które mogą powstawać w wyniku korozji nowych elementów instalacji.
Podsumowanie i FAQ
Zastosowanie odpowiednich filtrów w instalacji CO jest kluczowe dla jej długotrwałej i bezawaryjnej pracy. Zarówno filtry strumieniowe, jak i magnetyczne stanowią skuteczne rozwiązania w walce z zanieczyszczeniami. Wybór konkretnego typu filtra zależy od specyfiki instalacji i rodzaju zanieczyszczeń.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Czy filtr w instalacji CO jest konieczny?
- Tak, filtr jest bardzo ważny. Chroni elementy instalacji przed zanieczyszczeniami, wydłuża żywotność systemu i poprawia jego efektywność.
- Jak często należy czyścić filtr strumieniowy?
- Częstotliwość czyszczenia zależy od stopnia zanieczyszczenia wody. Zazwyczaj wystarczy robić to raz na kilka miesięcy lub raz w roku. Warto regularnie kontrolować filtr i czyścić go w razie potrzeby.
- Czy filtr magnetyczny usuwa wszystkie zanieczyszczenia?
- Filtr magnetyczny jest bardzo skuteczny w usuwaniu zanieczyszczeń ferromagnetycznych, takich jak magnetyt i rdza. Filtr siatkowy dodatkowo zatrzymuje większe zanieczyszczenia mechaniczne.
- Czy mogę zamontować oba rodzaje filtrów – strumieniowy i magnetyczny?
- Tak, w niektórych przypadkach, szczególnie w starszych instalacjach, zaleca się stosowanie obu rodzajów filtrów dla kompleksowej ochrony systemu grzewczego.
- Gdzie dokładnie zamontować filtr magnetyczny i strumieniowy w instalacji CO?
- Filtr strumieniowy zazwyczaj montuje się na powrocie do kotła (lub na zasilaniu w wersji z separatorem powietrza). Filtr magnetyczny montuje się zazwyczaj przed pompą obiegową, również na powrocie.
Pamiętaj, że wybór i montaż filtrów w instalacji CO warto skonsultować z doświadczonym instalatorem, który dobierze odpowiednie rozwiązanie do Twoich potrzeb i specyfiki systemu grzewczego. Inwestycja w dobrej jakości filtry to inwestycja w długotrwałą i bezproblemową pracę Twojej instalacji CO.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Gdzie zamontować filtr w instalacji CO?, możesz odwiedzić kategorię HVAC.